Finansal Kiralamadan Kaynaklanan Alacak Davaları

Finansal kiralama, popüler olarak "leasing" olarak bilinen bir sözleşme türüdür. Bu kavram, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde ortaya çıkmış ve İkinci Dünya Savaşı sonrasında Avrupa'ya yayılmıştır. Leasing, genel anlamda bir varlığın kullanım hakkının belirli bir süre için kiraya verilmesini içerir. Finansal kiralama, bu leasing türlerinden biridir ve genellikle uzun vadeli bir finansman yöntemi olarak kullanılır.

Leasing ve Finansal Kiralama

Leasing, Türkçe'de "kiralamak" veya "kiraya vermek" anlamına gelir ve İngilizce karşılığı "to lease" fiilidir. Aynı zamanda "lease" sözcüğü, "kira" veya "kiralama" anlamlarını içerir. Bu kavram, Türk hukuk terminolojisinde "makine kirası", "kredili kira", "fabrika kirası", "uzun vadeli kiralama" veya "finansman kirası" gibi terimlerle karşılanmıştır.

Leasing'in Tarihçesi

İlk kez Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanılmaya başlanan leasing, savaş sonrasında Avrupa ülkelerine de yayılmıştır. İlk uygulamalar sırasında, bazı ülkeler bu kavramı kendi dillerine çevirmeye çalışmışlarsa da, günümüzde birçok ülke, "leasing" terimini benimseyerek kullanmayı tercih etmiştir. Bu durum, leasingin küresel bir finansman yöntemi olarak benimsenmesi ve kullanılmasının etkileyici bir örneğidir.

Finansal kiralama, leasingin özel bir türü olarak, varlıkların kullanım hakkının belirli bir süre için kiraya verilmesini ve bu süre sonunda mülkiyetin devredilmesini içeren bir finansman yöntemidir. Leasing terimi, Türk hukukunda çeşitli şekillerde karşılık bulmuş olsa da, yaygın olarak "finansal kiralama" olarak kullanılmaktadır. Bu kavramın tarihçesi, Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayıp Avrupa'ya yayılması, leasingin küresel bir finansman pratiği haline gelmesindeki önemli dönemleri yansıtmaktadır.

Kiralama işlemleri, niteliklerine göre taşınır ve taşınmaz olarak iki ana kategoride incelenir. Bu makalede, özellikle finansal kiralama sözleşmeleri bağlamında taşınır ve taşınmaz kiralama işlemleri arasındaki temel farklara odaklanacağız.

Taşınır ve Taşınmaz Kiralaması

Kiralama konusu malın niteliği göz önüne alınarak yapılan bir ayırım, taşınır ve taşınmaz kiralama kavramlarını ortaya çıkarır. Taşınır kiralama, genellikle daha küçük ölçekli varlıkları içerirken, taşınmaz kiralama büyük ölçekli varlıkları, özellikle arazileri ve üzerine inşa edilen yapıları kapsar. Finansal kiralama sözleşmeleri ise genellikle taşınmazlar, özellikle konutlar, iş yerleri ve fabrikalar gibi büyük varlıkları içerebilir.

Leasing Yöntemi ve Taşınmaz Yatırımlar

Taşınmaz yatırımlarında leasing yöntemi genellikle var olan bir taşınmazın satın alınması yerine yeni bir taşınmazın inşa edilmesi yoluna gidilmesini içerir. Bu, kiracılara, özellikle gerçek veya özel tüzel kişiler olabileceği gibi devlet veya diğer kamu tüzel kişilerine de uzanan geniş bir yelpazede seçenek sunar. Bu noktada, taşınır ve taşınmaz kiralama işlemleri arasında hukuki nitelik, hasarın intikali ve tekeffül düzenlemeleri gibi temel konularda önemli bir fark bulunmamaktadır.

Hukuki Nitelik ve Farklılık

Taşınır ve taşınmaz kiralama işlemleri arasında temel hukuki nitelik açısından bir farklılık söz konusu değildir. Her iki durumda da, kiraya verenin ve kiracının hakları, sorumlulukları ve yükümlülükleri sözleşme şartlarına bağlı olarak belirlenir. Bu bağlamda, her iki tür kiralama işlemi de temel hukuki ilkeler doğrultusunda şekillenir.

Taşınır ve taşınmaz kiralaması, kiralama konusu malın niteliğine göre yapılan temel bir ayırımdır. Finansal kiralama sözleşmeleri, özellikle taşınmaz yatırımlarında, var olan bir mülkün satın alınması yerine yeni bir taşınmazın inşa edilmesi gibi çeşitli seçenekleri içerir. Hukuki nitelik, hasarın intikali ve tekeffül düzenlemeleri gibi kilit konularda, taşınır ve taşınmaz kiralama işlemleri arasında önemli bir fark bulunmamaktadır.